Ευάγγελος Ανδρέου, 
Ποιητής, λόγιος, ιδρυτής του «Ευρωπαϊκού Κέντρου Τέχνης»

Κάθε απόπειρα συγκριτικής αποτίμησης ή λογοτεχνικού ελέγχουστο κείμενο ενός θεάματος –εν προκειμένω, μιας όπερας– έχει τον κίνδυνο να ειπωθούν πράγματα αισθητικώς ανεπαρκή, αποσπασματικά ή μονομερή, εξαιτίας ακριβώς του γεγονότος ότι στο θεατρικό έργο –λυρικό ή πρόζα– ο λόγος, όσο κι αν αποτελεί τον καμβά, είναι μέρος μόνον του όλου, που συγκροτείται και από τη μουσική και από την ερμηνεία και από τα συμπληρωματικά στοιχεία του σκηνογραφημένου χώρου.

Κοντολογίς, εκείνο που θα αναδείξει κάθε αξία του κειμένου είναι μόνον το «ανέβασμά» του στη σκηνή και συνεπώς κάθε τότε κριτική εκτίμηση θα έχει πλήρη και ουσιαστική έδρα.

Με τούτη την εξ αντικειμένου αρχική επιφύλαξη, θα μπορούσε κανείς –ο υπογράφων λόγου χάρη– να αρθρώσει έναν πί του κειμένου σχολιογραφικό λόγο, λαβαίνοντας, έστω προς στιγμήν, το ρόλο  ας πούμε ενός συνεργάτη της συγκρικειμένης όπερας, που διαβάζει το κείμενο, πες για να το ερμηνεύσει, πες για να το ντύσει μουσικά. Όχι σώνει και καλά για να το κρίνει.

Εκείνο που αιτιολογεί την θεαματική σύνθεση του κειμένου, ώστε να είαι αυτό κάτι το μη περιττό μέσα στο πλήθος των λογοτεχνικώς ασημάντων, που μας κατακλύζουν, είναι ασφαλώς η κεντρική ιδέα του, που στοιχειοθετείται από τα γνωρίσματα α) του επίκαιρου, β) του ουμανιστικού, γ) του προφητικού, και δ) του ηθικοκεντρικού με τη σύγχρονη έκφανσή του.

Καθώς διεξέρχομαι τις εικόνες διαπιστώνω την ηπιότητα του λογοτεχνικού τόνου, συχνά ένα ύφος «ναΐφ» και μια πασίδηλη διάθεση απλούστευσης των εκφραστικών τρόπων, προφανώς για να εξυπηρετηθεί η ανάγκη του κατανοητού στο κοινό. Για να εξυπηρετηθεί ίσως και η άλλη ανάγκη: του ευχερούς στη μετάφραση σε άλλη γλώσσα. Φαίνεται –και ορθά– πως η ποιήτρια αποστασιοποιείται από τον ποιητή εαυτό της, περνάει στον ρεαλισμό και στην εκλογίκευση, αποφεύγει την «αφαίρεση» και την αναγωγή, επιμένει στα αισθητά, κι όλα αυτά πάντοτε καμωμένα μέσα στην περίμετρο του λογοτεχνικού της ταλέντου έτσι ώσε η λογική τής γραφής να μη εκτρέπεται στο ψύχος.

Το έργο δεν έχει υπόθεση με την θεατρικώς καθιερωμένη έννοια. Δεν πρόκειται για επεισόδιο (-α). Δεν υπακούει στο πνεύμα της συνακολουθίας των πράξεων. Δεν υπάρχει καν πράξη. Το δραματικό τού περιεχομένου στηρίζεται εκεί που στηρίζεται και η ιδέα ενός λαϊκού τραγουδιού. Σκοπός του έργου είναι η διαβάθμιση της συγκίνησης, που προκύπτει από τη σύγκρουση των συστατικών της σημερινής παγκόσμιας πραγματικότητας. Ο πολιτισμός και οι χαλαρές συνειδήσεις, η ανάγκη για ευτυχία και η τροχοπέδη της διαφθοράς, η περιπέτεια της ισχύος και το συμφέρον των αδύναμων λαών, ο εκπεσών άνθρωπος και η ελπίδα της επαναφοράς, είναι οι θεμελιακές αντιθέσεις που διαρθρώνουν τον λόγο, που πυρώνουν τη στιχομυθία και ζωοποιούν το πάθος του ανθρωπισμού.

Είναι μια σπονδή της ποιήτριας στην ουτοπία; Είναι η άγρα του ανέφικτου; Ή είναι ο καθρέφτης με το γερασμένο μας πρόσωπο; Θα το δούμε κι αυτό ύστερα...