Δημήτρης Πιατάς:

 

«Η ΕΠΙΔΑΥΡΟΣ είναι το δικό μας Όσκαρ»

 

 

Συνέντευξη στην Καίτη Νικολοπούλου

 

Νομίζεις ότι πρόκειται για συνέντευξη. Με τον Δημή­τρη Πιατά; Λάθος! Ο ψυχικός του κόσμος είναι τόσο πληθωρικός, ώστε με το «καλημέρα» βρίσκεσαι να χάνεσαι μαζί του σε μια ατέρμονη και άλλο τόσο ευχάριστη συζήτηση που δεν θες να την τελειώσεις. «Τα χρόνια της αθωότητας» (του Καλαμίτση), «Όνειρο θερινής νύχτας» (του Σαίξπηρ), «Οι σιδεράδες» (του Νίκολιτς), «Άνθρωποι και ποντίκια» (του Στάινμπεκ), «Σφήκες», «Αχαρνής», «Λυσιστράτη» (του Αριστοφάνη), «Επιτρέποντες» (του Μέναν­δρου)... «Οι γενναίοι της Σαμοθράκης», «Άρπα Colla»... Και τόσα άλλα που αναρωτιέται κανείς εάν ο ίδιος έχει κρατή­σει κατάλογο με τα θεατρικά έργα αλλά και τις κινηματο­γραφικές ταινίες που έχει παίξει. Κι όμως, η πρώτη του λέξη δεν είναι για τον ίδιο, αλλά για...

 

Τον Λευτέρη Βογιατζή. Αχ, τι παράσταση ήταν αυτή! Πήγα χθες βράδυ και τον είδα. «Η Ήμερη», του Ντοστογιέφσκι. Μην το χάσετε.

Μονόλογος;

Ναι. Έχουν ανεβεί βέβαια μονόλογοι και άλλες φορές  Μπέκετ, Μουσελά κ.ά. Με μια διαφορά: τα έργα αυτά είναι θεατρικά. Ενώ στην προκειμένη περίπτωση μιλάμε για αφηγηματικό διήγημα. Ο Λευτέρης Βογιατζής εδώ διατηρεί και συντηρεί την πλήξη, χωρίς να πλήττει! Εκπληκτικό!

Το βλέπετε και από την πλευρά του σκηνοθέτη;

Η αλήθεια είναι ότι αυτοσκηνοθετώ τον εαυτό μου. Η σκηνο­θεσία είναι διαφορετική δουλειά.

Πριν από λίγες ημέρες, το κρατικό κανάλι έδειχνε σε επανάληψη τον «Συμβολαιογράφο». Είδα κάποια παρέα με νέα παιδιά να ρουφάει κυριολεκτικά κάθε μορφασμό και κάθε λέξη του αξέ­χαστου Βασίλη Διαμαντόπουλου μέσα από ασπρόμαυρο φόντο. Οι νέοι αγαπούν την ποιότητα, πιστεύετε;

Ο Διαμαντόπουλος ήταν από τους σπουδαιότερους ηθοποιούς. Ήταν δάσκαλός μου. Και μετά, δίδαξα εγώ στη σχολή του! Εκ­πληκτικό... Όσο για την ποιότητα... Ξέρετε, το καλό και το κακό είναι τόσο δίπλα. Και με πληγώνει όταν τα παιδιά λυγίζουν και εγκαταλείπουν τα όνειρά τους. Θέλουν να γίνουν γνωστοί και πλούσιοι. Όλοι το θέλουμε. Γνωστός ήταν ο Ωνάσης. Αλλά δεν

ήταν ο μόνος πλούσιος. Από εκεί και πέρα, εμείς διεκδικούμε το κοινό. Και όχι το κοινό εμάς.

Δεν μπορώ να πιστέψω ότι η ταλεντομάνα Ελλάδα έχασε τη γέννα της.

Σίγουρα όχι. Απλώς είμαστε μικρή χώρα. Όλα εδώ είναι μικρού μεγέθους. Αν ο Καζαντζάκης δεν πήγαινε στο εξωτερικό και έμε­νε εντός συνόρων, θα ήταν απλά... Καραγάτσης. Από κει και πέ­ρα, αυτή είναι η χώρα μου. Με αφορά ο μέσος άνθρωπος. Δυ­στυχώς, τη χώρα μου την κατέλαβαν κάποιοι άλλοι. Υπάρχει τη­λεόραση. Την έχουν άλλοι. Έπαιξε ο Σωτήρης Μουστάκας στον «Ελ Γκρέκο». Λοιπόν; Έπρεπε να πεθάνει για να τον ανακαλύ­ψουμε. Ξέρετε τι ηθοποιός ήταν ο Σωτήρης; Τον λάτρευα. Τον είχα δει δίπλα στην Παξινού και έπαθα την πλάκα μου.

Και εσείς; Πώς ξεκίνησε ο Δημήτρης Πιατάς;

Το 1975 ήμουν στο «Αθηνά», με τον θίασο της Καλογεροπού­λου. Το έργο λεγόταν «Ο άνθρωπος, το κτήνος και η αρετή». Ήμουν τυχερός. Προηγουμένως ήμουν στο Εθνικό μέχρι τον στρατό. Μετά ήμουν στο Αμφιθέατρο του Σπύρου Ευαγγελά του. Σημαντικός σταθμός. Με τον Λευτέρη Βογιατζή, τη Λαμ πρίδου, τον Ηλία Λογοθέτη... Περνάω καλά. Παίζω στο εξωτε ρικό. Κοντά στον Σπύρο Ευαγγελάτο πήρα γνώσεις και κουλ τούρα. Και μετά πέρασα στο ελεύθερο θέατρο. Σταμάτης Φα σουλής, Μίρκα Παπακωνσταντίνου, Λάκης Λαζόπουλος... Κον τά τους έμαθα το εμπορικό θέατρο.

Όλα αυτά πώς συμβαδίζουν με τον «Μικρό Ήρωα»;

Θέλω να κάνω μια ανήσυχη καριέρα. Όχι για το κοινό. Για μένα. Έτσι, κάνω τον «Μικρό Ήρωα». Από κάποιο κόμικ του '50 με φοβερή αναγνωσιμότητα, αλλά που είχε κλείσει τον κύκλο του. Ακριβή παραγωγή. Διακόσια εκατ. δρχ. κόστος. Κάηκα. Αλλά δεν το μετάνιωσα. Ξέρετε, η Ελλάδα είναι μικρή χώρα. Μια ακριβή παραγωγή θέλει κάποιες σεζόν για να έλθει στα ίσα της. Το μιούζικαλ θέλει πέντε-δέκα χρόνια. Δεν βλέπετε στο Μπρόντγουεϊ; Τόσο κρατάνε. Γι' αυτό έχουν εισπρακτική επιτυχία. Αλλιώς, δεν γίνεται.

Γιώργος Θαλάσσης, Κατερίνα, Σπίθας... Πενήντα χρόνια πίσω...

Μιλάμε για το 2001. Είχα μια δική μου εταιρεία, την Commedia, και ακόμη την έχω.Έτσι βγήκε ο «ΜικρόςΉρως». Βέβαια, ανεβάσαμε κι άλλα έργα, Ψαθά, Σακελλάριο κ.ά.

Και μετά, αρχαία κωμωδία. Αριστοφάνης, Μένανδρος...

Μετά, Κρατικό Θέατρο. Δεν άντεχα οικονομικά. Με επιλέγουν και τους επιλέγω. Το ότι παίζω στο Κρατικό, δεν σημαίνει ότι απαξιώνω τις μικρές ομάδες. Το αντίθετο, μάλιστα. Με ενδιαφέρουν οι μικρές ομάδες. Συνεργάζομαι και με δημοτικά θέατρα.

Η Ελλάδα αγαπάει το θέατρο;

Από την απαρχή της. Ξέρετε, εμείς έχουμε την Επίδαυρο. Και αν δεν την είχαμε, έπρεπε να την εφεύρουμε. Είναι το δικό μας Όσκαρ, ό,τι είναι η Μέκκα για τους Μουσουλμάνους, το Βυζάν­τιο για τους Ορθόδοξους, το Βατικανό για τους Καθολικούς. Και επειδή αναφερθήκατε στους αρ­χαίους κωμωδιογράφους, θα σας πω ότι στην Επίδαυρο έπαιξα σε έργο του Μπέκετ. «Ευτυχισμένες μέρες». Αγγλι­κή παραγωγή. Βλέποντας όλους εκεί­νους τους ξένους στο αρχαίο θέατρο, είχα συγκινηθεί πολύ.

Κύριε Πιατά, είστε πολυπράγμον. Ανάμεσα σε όλα αυτά, καταφέρατε να κρατήσετε στο ραδιόφωνο την εκπομπή «Το θέατρο στο μι­κρόφωνο».

Α, η περηφάνια μου... Με έχει πληγώσει πολύ αυτή η ιστορία Πρόκειται για τον 9,84, τον δημοτικό σταθμό της Αθήνας. Ιδιωτική ραδιοφωνία και τηλεόραση... Η αρχή της ελευθερίας κα της σκλαβιάς μας. Έφτιαξα μια ομάδα θεατρική και έκανα μια πρόταση. Δεν υπάρχει εθελοντισμός. Ήθελα αμοιβή για τους ανθρώπους που δούλευαν. Το ραδιόφωνο δεν έχει χρήματα. Χρειαζόμουν χορηγό και βρήκα τον δήμο Αθηναίων. Η εκπομπή κράτησε δυόμισι χρόνια. Τα CD που διασώθηκαν είναι εθελοντικά. Το πρόβλημα είναι ότι η εκπομπή σφαγιάσθηκε, παρ' όλο που ο κ. Κακλαμάνης έχει ευαισθησία και περιμένω από εκείνον άλλα πράγματα. Πρώτη φορά το δημοσιοποιώ. Είχα σκεφθεί να μαζέψουμε υπογραφές, αλλά θα γινόμουν γραφικός. Με το ζόρι κουλτούρα δεν παράγουμε. Λάθος άν­θρωποι σε λάθος θέση.

Στην τελευταία της συνέντευξη η Με­λίνα Μερκούρη είχε πει ότι η Ελλάδα θα σωθεί μέσα από την τέχνη του θεά­ματος.

Η Ελλάδα πρέπει και μπορεί να γίνει γνωστή. Να σας πω το εξής, για να γίνει πιο κατανοητό. Με τον Νίκο Κούρκουλο, το Εθνικό Θέατρο ανανεώθηκε. Με τον Γιώρ­γο Χουβαρδά απέκτησε ταυτότητα εκτός των τειχών! Το πρό­βλημα είναι ότι οι πολιτικοί δεν το καταλαβαίνουν.

Ήρθε η ώρα να ανακάμψει ο ευρωπαϊκός κινηματογράφος;

Ξέρετε τι σημαίνει η καλύτερη ταινία να είναι ρουμανική; Η Ρουμανία έβαλε τα γυαλιά σε όλους. Ο ευρωπαϊκός κινηματογράφος πάντα θα αναγεννάται. Ο πολιτισμός έχει σχέση με την ηλικία. Εμείς οι Ευρωπαίοι, βάζω και τον εαυτό μου μέσα, είμαστε μεγαλύτεροι. Οι Αμερικάνοι, όχι. Δεν έχουν ιστορία, δεν έχουν παρελθόν. Παρ' όλα αυτά, η αλλαγή και η επανάσταση στον κινηματογράφο έρχονται από την Αμερική. Εξ άλλου, βοηθάει το ίντερνετ σε αυτό. Ο Κασσαβέτης δεν μπορούσε στην εποχή του να επικοι­νωνήσει. Φαντάζεστε έναν Αγγελό­πουλο να επικοινωνεί με τη μάζα; Φαν­ταστικό! Μπορεί το ίντερνετ να έχει τα αρνητικά του, με τους ανώμαλους και όλα αυτά, όμως έχει τεράστιες δυνατό­τητες. Μιλάμε για την ελεύθερη ανα­παραγωγή των ιδεών. Η οποία επίσης ξεκινάει από την Αμερική.

 

Ένας Δημήτρης Πιατάς δεν χωράει πουθενά, όσες σελίδες και αν δια θέσει ένα περιοδικό. Ας περιμένουμε, λοιπόν, να τον απολαύσουμε στο θέατρο «Αμόρε», όπου στις 5 Φεβρουαρίου θα γίνει η πρεμιέρα της παράστασης «Σε στενό οικογενειακό κύκλο», σε σκηνοθεσία Νί κου Μαστοράκη, το οποίο ανεβαίνει για πρώτη φορά στην Ελλάδα